ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਪੁਰਸ਼ ਤੇ ਕੁੱਝ ਇਸਤ੍ਰੀ ਵਾਚਕ ਸ਼ਬਦ ਆਏ ਹਨ ਉਦਾਹਰਣ ਕੁਚੱਜੀ, ਸੁਚੱਜੀ, ਮੀਰਾ, ਰੰਡੀਆ, ਸੁਹਾਗਣ, ਦੁਹਾਗਣ, ਭੰਡ ਆਦੀ ਪਰ ਕੀ ਇਹ ਇਸਤ੍ਰੀ ਲਈ ਵਰਤੇ ਸ਼ਬਦ ਹਨ ਜਾਂ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਗੁਰਮਤਿ ਅਰਥ ਕੁਝ ਹੋਰ ਹੈ? ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਸੰਸਾਰੀ ਮਾਇਆ ਵਲ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਸਾਰੀ ਗਲ ਸੰਸਾਰੀ ਲਗ ਸਕਦੀ ਹੈ ਪਰ ਜਿੰਨਾਂ […]
ਮੂਰਖ ਕੌਣ ਹੈ ਤੇ ਕੌਣ ਸਿਆਣਾ? ਅਕਸਰ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਅਸਹਮਤੀ ਹੋਵੇ ਉਸਨੂੰ ਮੂਰਖ ਆਖ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਤਰਕ ਨਾ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਵਿਚਾਰ ਨਾ ਮਿਲਦੇ ਹੋਣ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੀ ਗਲ ਨੂੰ ਕੱਟਣ ਲਈ ਮੂਰਖ ਆਖ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਮਾਸ ਬਾਰੇ ਗੁਰਮਤਿ ਤੋਂ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਥਾਂ ਆਪਣੀ ਗਲ ਮਨਵਾਣੀ ਹੋਵੇ ਧੱਕੇ ਨਾਲ ਤਾਂ ਇਹ […]
ਗੁਰਬਾਣੀ ਨੇ ਸੱਚ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਦੱਸੀ ਹੈ ਜੋ ਕਦੇ ਬਿਨਸੇ ਨਹੀਂ, ਸਦਾ ਰਹਣ ਵਾਲਾ ਤੇ ਜਗ ਰਚਨਾ ਨੂੰ ਝੂਠ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਗੁਰਮਤਿ ਨੇ। ਫੇਰ ਸਾਧਾਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਛਕਾਉਣਾ ਸੱਚਾ ਸੌਦਾ ਕਿਵੇਂ ਹੈ? ਭੁੱਖੇ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਛਕਾਉਣਾ ਸਮਾਜਿਕ ਕਰਮ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤੇ ਇਨਸਾਨ ਦਾ ਮੂਲ ਫ਼ਰਜ਼ ਹੈ। ਪਰ ਸਚ ਦਾ ਵਾਪਾਰੀ ਤਾਂ ਸੱਚ ਦਾ ਹੀ […]
ਕੀ ਅੱਜ ਦੇ ਸਿੱਖ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਕਦੇ ਆਇਆ ਕੇ ਜਿੰਨਾਂ ਨੇ ਗੁਰੂ ਨੂੰ ਸੀਸ ਭੇਂਟ ਕੀਤਾ ਤੇ ਪੰਜ ਪਿਆਰੇ ਥਾਪੇ ਗਏ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਅੱਗੇ ਭਾਈ ਲੱਗਦਾ, ਜਿਹੜੇ ਗੁਰੂ ਫ਼ਰਜ਼ੰਦ ਹਨ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਅੱਗੇ ਬਾਬਾ ਲੱਗਦਾ ਪਰ ਗੁਰ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਦੇ ਨਾਮ ਅੱਗੇ ਗਿਆਨੀ, ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨੀ, ਸੰਤ, ਸਾਧ, ਮਹਾਂ ਪੁਰਖ […]
ਦਇਆ ਕੀ ਹੈ ਤੇ ਕਿਸਨੇ ਕਰਨੀ? ਕੀ ਜੀਵ ਕਿਸੇ ਤੇ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਦਯਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਜੀਵ ਉੱਤੇ ਦਇਆ ਦੀ ਗਲ ਹੋਈ ਹੈ ਗੁਰਮਤਿ ਵਿੱਚ? ਮਇਆ ਕੀ ਹੈ? ਦਇਆ ਅਤੇ ਮਇਆ ਵਿੱਚ ਕੀ ਅੰਤਰ ਹੈ? ਗੁਰਬਾਣੀ ਦਾ ਮੂਲ ਫੁਰਮਾਨ ਹੈ ਕੇ ਜੋ ਹੋ ਰਹਿਆ ਹੈ ਉਹ ਹੁਕਮ ਵਿੱਚ ਹੋ ਰਹਿਆ ਹੈ। ਗੁਰਬਾਣੀ ਦਾ […]
ਅਨੰਦ ਕੀ ਹੈ? ਕਿਵੇਂ ਮਿਲੇ? ਸਿੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਅਨੰਦ ਬਾਣੀ ਪੜ੍ਹੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ੪੦ ਪੌੜ੍ਹੀਆਂ ਹਨ, ਕਿਸੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਸਮੇ ੬ ਪੌੜੀਆਂ, ਪਹਲੀ ੫ ਤੇ ਅਖੀਰਲੀ ਪੌੜੀ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਸਮਾਪਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਪਰ ਕੇਵਲ ਅਨੰਦ ਬਾਣੀ ਪੜ੍ਹ ਹਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਆਨੰਦ ਦੀ ਅਵਸਥਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਜਾਂ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ਇਸ […]
ਕੁਝ ਸਮਾ ਪਹਿਲਾਂ ਅਸੀਂ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤੀ ਸੀ “ਏਕ, ਏਕੁ, ਇਕ, ਇਕੁ ਅਤੇ ਅਨੇਕ ਦਾ ਅੰਤਰ” ਦੀ ਪਰ ਬਾਰ ਬਾਰ ਇਹ ਸਵਾਲ ਆ ਰਹੇ ਨੇ ਕੇ ਫੇਰ ਵਯਕਤੀਗਤ ਕੀ ਹੈ? ਮੇਰਾ ਕੀ ਹੈ? ਕਿਹੜੀ ਵਸਤੂ ਜਾਂ ਆਦੇਸ਼ ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਵਯਕਤੀਗਤ ਹੈ ਤੇ ਕਿਹੜਾ ਵਿਆਪਕ। ਗੁਰਬਾਣੀ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਲੈਵਲ ਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰਾਂ ਦੇ ਵਯਕਤੀਗਤ, ਮੇਰ ਤੇਰ ਦੀ […]
ਨਿਰਾਕਾਰ ਕੌਣ ਹੈ? ਅਕਾਲ ਕੌਣ ਹੈ? ਕਿੱਥੇ ਵੱਸਦਾ ਹੈ? ਸਬਦ ਤੇ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਕਾਲ ਨੂੰ ਨਿਰਾਕਾਰ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਸਾਡੀ ਕਲਪਨਾ ਤੋਂ ਪਰੇ ਹੈ ਅਕਾਲ। ਸਾਡੀ ਬੁੱਧ ਇਹ ਸੋਚ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ ਕੇ ਕੋਈ ਐਸਾ ਵੀ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਹਾਡ ਮਾਸ ਦਾ ਸਰੀਰ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਬਣਤ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤੇ ਸਾਡੇ ਵਰਗੇ ਕੰਨ, ਹੱਥ, […]
ਸਿੱਖ ਕਹੌਣ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਵੀ ਜਾਤ ਪਾਤ, ਊਚ ਨੀਚ ਦਾ ਕੂੜ ਭਰਿਆ ਪਿਆ। ਗੁਰਮਤਿ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਹੈ ਕੇ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਵੀ ਕੋਈ ਭੇਦ ਭਾਵ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਫਿਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਸਿੱਖ ਕਹਾਉਣ ਤੋ ਬਾਦ ਵੀ ਗੁਰਮਤਿ ਦਾ ਫੁਰਮਾਨ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ। ਕਈ ਜੱਥੇਬੰਦੀਆਂ ਨੇ ਅੱਜ ਵੀ ਬਾਟੇ ਵੱਖਰੇ ਰੱਖੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਜੱਟਾਂ ਦਾ […]
ਜੀਵ ਦਾ ਆਕਾਰ ਇਕ ਮਾਇਆ ਦਾ ਬਣਿਆ ਸਰੀਰ ਹੈ ਤੇ ਦੂਜਾ ਹੈ ਉਸਦੇ ਬੁੱਧ ਦਾ ਆਕਾਰ। ਮਾਇਆ ਦਾ ਬਣਿਆ ਸਰੀਰ ਰੋਟੀ ਪਾਣੀ ਅੰਨ ਆਦੀ ਖਾਣ ਦੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਨਾਲ ਵਧਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਦੂਜਾ ਬੁੱਧ ਦਾ ਆਕਾਰ ਗਿਆਨ ਨਾਲ ਸੋਝੀ ਨਾਲ ਵਧਦਾ ਹੈ। ਗੁਰਮਤਿ ਆਖਦੀ “ਦੇਹੀ ਗੁਪਤ ਬਿਦੇਹੀ ਦੀਸੈ॥”। ਬਿਦੇਹੀ ਹੈ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਬਾਹਰਲਾ ਹਾਡ ਮਾਸ ਦਾ […]